Bệnh Zona hay còn được gọi với cái tên dân gian là bệnh giời leo, đây là một loại bệnh được gây ra bởi một virus gây bệnh trái rạ (thủy đậu). Vì bệnh trái rạ là một bệnh lý nhiễm trùng về da có thể lây lan cho người khác nên nhiều người cũng thắc mắc rằng bệnh zona và trái rạ là chung 1 virus gây bệnh nên nếu lỡ tiếp xúc với người bệnh zona có bị lây không? Để giải đáp được vấn đề này chúng tôi đã nhờ đến sự tư vấn của các chuyên gia y tế trong bài viết sau đây.
Zona có bị lây không? Zona thần kinh là bệnh lý không gây lây nhiễm trực tiếp nhưng có thể truyền virus VZV, nguyên nhân gây zona sang cho người khác. Đây là virus gây nên bệnh thủy đậu nên sẽ khiến người bị nhiễm virus mắc bệnh thủy đậu và về sau có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh.
Bệnh zona là gì?
Bệnh zona hay được gọi là zona thần kinh, dân gian còn gọi bệnh này là bệnh giời leo. Zona là một bệnh lý về nhiễm trùng da do virus thần kinh có tên là Varicella zoster (gọi tắt là VZV) gây ra, đây cũng là virus gây nên bệnh thủy đậu.
Vì thế, những người bị zona thường là những người đã từng bị thủy đậu. Bởi vì sau khi bị bệnh thủy đậu, dù đã khỏi nhưng virus VZV vẫn còn tồn tại trong cơ thể nhưng ở dạng bất hoạt không gây bệnh. Các virus này cứ thế mà trú ngụ trong các hạch thần kinh trong nhiều năm, khi gặp điều kiện thuận lợi như: hệ miễn dịch bị suy yếu, sang chấn tinh thần, suy nhược cơ thể,…
Lúc này, các virus VZV sẽ tái hoạt trở lại, các virus sẽ nhân lên và phát triển ở các đầu dây thần kinh cảm giác làm cho người bệnh bị tổn thương niêm mạc, da và tiến triển thành bệnh zona. Do đó, bệnh zona tuy là bệnh lý về da nhưng lại gây ra các thương tổn ở dây thần kinh.
Triệu chứng của bệnh zona là như thế nào?
Khi các virus VZV được tái hoạt thì người bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện những triệu chứng sau đây:
-Người bệnh sẽ bị sốt khoảng 38 – 39 độ, cơ thể mệt mỏi, cảm thấy đau nhức mình mẩy, đau đầu, nước tiểu có màu vàng.
-Trên da người bệnh sẽ bắt đầu nổi các nốt ban đỏ đau rát, sau đó sẽ thành những mụn nước nhỏ, thường mụn nước sẽ tập trung thành từng chùm, từng mảng dọc theo dây thần kinh ngoại biên.
-Vùng da bị tổn thương sẽ có cảm giác ngứa rát, đau như kim châm, giựt giựt từng cơn.
-Bên tai của vùng da bị tổn thương có thể sẽ bị nghe kém, lùng bùng nơi lỗ tai và xuất hiện tiếng ù.
-Bên cạnh đó người bệnh có thể có những triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, loạng choạng, sợ ánh sáng hoặc rối loạn bài tiết mồ hôi.
Bệnh zona có bị lây không?
Tuy bệnh zona là một bệnh lý về da nhưng do nguyên nhân gây bệnh là từ virus VZV nên khiến nhiều người thắc mắc rằng nếu tiếp xúc với người bệnh zona có bị lây không? Theo các chuyên gia y tế, bệnh zona không lây trực tiếp. Nhưng khi tiếp xúc trực tiếp với mụn nước trên cơ thể người bị zona thì bạn có thể bị nhiễm virus VZV. Nếu bạn chưa bị hoặc chưa tiêm ngừa thủy đậu thì sẽ có nguy cơ phát bệnh thủy đậu và sau này có thể bị zona.
Kể cả những người đã từng bị thủy đậu thì vẫn có nguy cơ bị zona thần kinh, thậm chí là trẻ em hoặc người cao tuổi. Chủ yếu là do sức khỏe và sức đề kháng của cơ thể, nếu như sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch suy giảm thì virus VZV trú ngụ bất hoạt trong cơ thể sẽ tái hoạt và gây nên bệnh zona thần kinh.
Do đó, bệnh zona được xếp vào bệnh truyền nhiễm, có thể lây lan trong gia đình do tiếp xúc hoặc sinh hoạt chung với người bệnh, nhất là vào mùa hè, mùa mưa hoặc những khi giao mùa. Những người đã tiêm phòng thủy đậu hoặc zona vẫn có thể bị lây nhiễm nếu như hệ miễn dịch đang suy yếu do những tiếp xúc sinh hoạt chung như dùng chung khăn với người bệnh.
Tuy nhiên, virus VZV chỉ lây lan khi những nốt mụn trên cơ thể người bệnh còn là mụn nước, khi nốt mụn đã khô, tróc vảy thì sẽ không còn khả năng lây nhiễm nữa. Đồng thời, virus VZV chỉ lây nhiễm từ người bệnh sang những người chưa từng bị bệnh thủy đậu hoặc zona thần kinh mà thôi, những người đã nhiễm bệnh sẽ không bị lây nữa.
Cách chẩn đoán bệnh zona thần kinh thế nào?
Để biết được chính xác bệnh nhân có phải đang bị zona thần kinh hay không thì đi thăm khám bác sĩ sẽ làm những kiểm tra sau:
-Kiểm tra tai bệnh nhân thì thấy có nổi những hạch nhỏ ở trước và sau tai, da ống tai ngoài dày, đỏ và có nhiều mụn nước ở nhiều mức độ khác nhau như mới nổi, đã vỡ, đã thành sẹo hoặc có chứa dịch vàng bên trong. Trong trường hợp bệnh nhân cọ xát quá nhiều sẽ làm mụn nước bị vỡ và bội nhiễm, gây viêm lan tỏa ống tai ngoài hoặc viêm sụn vành tai…
-Soi bên trong thì thấy màng nhĩ bị sưng đỏ, đo thính lực kém
-Xét nghiệm máu sẽ thấy bạch cầu bị giảm ở mức độ ít.
-Có thể sử dụng nghiệm pháp miễn dịch huỳnh quang tím để tìm virus nhưng sẽ ít được sử dụng. Chủ yếu việc chẩn đoán sẽ dựa vào triệu chứng và tình trạng nổi mụn nước ở những vùng của dây thần kinh một bên.
Cách điều trị bệnh zona thần kinh thế nào?
Khi bệnh nhân được xác định là bị zona thần kinh thì lúc này bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng nhóm thuốc kháng virus là acyclovir hoặc dùng thuốc zovirax, liều lượng theo từng độ tuổi. Trong trường hợp bị bội nhiễm thì người bệnh sẽ được sử dụng thuốc kháng sinh chống bội nhiễm, kháng viêm.
Nếu như bệnh nhân bị liệt mặt thì bác sĩ sẽ kê thêm các loại vitamin B1, B6, B12 liều cao dạng uống hoặc dạng tiêm. Có thể sẽ được áp dụng điều trị kèm theo với thuốc tăng cường hệ miễn dịch. Đồng thời, bệnh nhân cũng sẽ được cho các loại thuốc mỡ bôi kháng viêm, chống virus để bôi vào các vết mụn nước để giảm đau, chống viêm, hạn chế để lại sẹo và chống bội nhiễm.
Người bệnh zona cần lưu ý những điều gì?
Bệnh zona rất dễ lây truyền virus sang cho người khác vì thế người bệnh zona cần lưu ý những điều sau đây để tránh tình trạng lây bệnh cho người khác:
-Không nên gãi hay chà xát lên những vết mụn nước, vì sẽ làm cho nốt mụn nước bị vỡ và gây ra nhiễm trùng. Tránh không để xà phòng hoặc nước bẩn dính vào vùng da đang bị tổn thương.
-Các bạn nên giữ cho vùng da đang bị tổn thương sạch sẽ, thường xuyên sát khuẩn vết thương bằng nước muối sinh lý hoặc thuốc rửa mà bác sĩ kê đơn.
-Khi sát khuẩn và chăm sóc vùng da tổn thương thì nên vệ sinh tay thật sạch sẽ, luôn mặc quần áo thoáng mát và không nên băng bó những vùng da nổi mụn nước.
-Tuyệt đối không nên tiếp xúc với trẻ em, trẻ sơ sinh thiếu tháng và nhẹ cân, phụ nữ mang thai, người bị suy giảm hệ miễn dịch và những người chưa từng mắc thủy đậu, zona hoặc chưa chích ngừa thủy đậu, zona cho đến khi bản thân khỏi bệnh hẳn.
-Chỉ dùng thuốc mà bác sĩ đã kê và dùng đúng chỉ định của bác sĩ.
Sau khi đọc xong bài viết chắc hẳn giờ đây các bạn đã biết được nếu lỡ tiếp xúc với người bệnh zona có bị lây không. Nói chung bệnh zona không phải là một căn bệnh nguy hiểm nhưng khi bị bệnh thì cần kỹ lưỡng và điều trị đúng cách để không gây ra những biến chứng nguy hiểm. Cách tốt nhất là nên tiêm ngừa vắc-xin thủy đậu để phòng bệnh và tránh được nguy cơ mắc bệnh zona về sau.
